والد بودن یکی از پرچالشترین و در عین حال زیباترین نقشهایی است که یک فرد در زندگی ایفا میکند. با این حال، بسیاری از والدین بهویژه در دورانهای پرتنش زندگی فرزندپروری، از نیازهای جسمی، روانی و عاطفی خود غافل میشوند. این غفلت میتواند منجر به فرسودگی، اضطراب، افسردگی و کاهش کیفیت رابطه با فرزندان شود. بنابراین، خودمراقبتی برای والدین نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است.
تعریف خودمراقبتی
خودمراقبتی به مجموعهای از فعالیتها، رفتارها و نگرشهایی اطلاق میشود که فرد برای حفظ و ارتقاء سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی خود بهکار میبرد. در مورد والدین، خودمراقبتی به معنای اختصاص دادن زمانی برای خود، شناخت نیازهای شخصی، ایجاد مرزهای سالم و مراقبت آگاهانه از سلامت جسم و روان است.
اهمیت خودمراقبتی برای والدین
-
پیشگیری از فرسودگی والدگری (Parental Burnout): فرسودگی ناشی از مسئولیتهای بیوقفه والدگری یکی از مشکلات رایج است که خودمراقبتی میتواند از آن جلوگیری کند.
-
الگوسازی برای فرزندان: والدینی که به سلامت خود اهمیت میدهند، بهصورت غیرمستقیم این رفتار را به فرزندان آموزش میدهند.
-
افزایش کیفیت رابطه با فرزند: والدینی که آرامش روانی بیشتری دارند، بهتر میتوانند به نیازهای هیجانی فرزند خود پاسخ دهند.
-
تقویت تابآوری (Resilience): خودمراقبتی منظم باعث افزایش تحمل استرس و توانایی مقابله با چالشها میشود.
ابعاد خودمراقبتی برای والدین
-
جسمی: خواب کافی، تغذیه سالم، ورزش منظم، مراجعه به پزشک.
-
روانی و هیجانی: شرکت در جلسات مشاوره در صورت نیاز، یادداشتبرداری از احساسات، تمرین مراقبه یا مدیتیشن.
-
اجتماعی: حفظ روابط حمایتی با دوستان و خانواده، شرکت در جمعهای والدین.
-
معنوی: اختصاص زمانی برای دعا، مراقبه، مطالعه معنوی یا فعالیتهایی که به فرد احساس معنا میدهد.
-
ذهنی: ادامه یادگیری، خواندن کتاب، حضور در دورههای آموزشی مورد علاقه.
بعد | اقدامات پیشنهادی |
---|---|
جسمی | خواب کافی (حداقل ۷ ساعت)، تغذیه متعادل، ورزش هوازی سبک مثل پیادهروی، معاینه پزشکی منظم |
روانی/هیجانی | صحبت با مشاور، نوشتن احساسات، شرکت در گروههای حمایتی والدین، تنفس عمیق، یوگا |
اجتماعی | دیدار با دوستان، ارتباط با دیگر والدین، شرکت در فعالیتهای گروهی یا داوطلبانه |
معنوی | دعا، شرکت در مراسم مذهبی، مطالعه متون الهامبخش، مراقبه و تفکر درونی |
ذهنی | مطالعه آزاد، آموزش مهارتهای جدید، یادگیری زبان، حل جدول یا پازل |
موانع خودمراقبتی در والدین
-
احساس گناه از وقت گذاشتن برای خود
-
فشارهای فرهنگی و اجتماعی برای فداکاری مطلق
-
نبود حمایت کافی از همسر یا خانواده
-
مشغلههای کاری و خانوادگی
راهکارهایی برای تقویت خودمراقبتی
-
زمانبندی: برنامهریزی روزانه برای فعالیتهای خودمراقبتی—even 15 minutes.
-
درخواست کمک: پذیرش این واقعیت که والدین کامل وجود ندارند و کمک خواستن نشانه ضعف نیست.
-
ایجاد مرزهای مشخص: نه گفتن به وظایف اضافی که فشار مضاعف ایجاد میکنند.
-
تقسیم مسئولیت با شریک زندگی: مشارکت همسر در مراقبت از فرزند.
-
استفاده از منابع حمایتی: استفاده از گروههای والدگری، منابع آنلاین، مشاوران و روانشناسان خانواده.
منیژه حاتمی متخصص ، روانشناس ، هیپنوتراپ ، مدرس ، محقق و در حوزه هیپنوتیزم و رشد فردی ، جزء برترین درمانگران و رواشناسان است که به مراجعین کمک می کند تا زندگی سالم و خوبی داشته باشند.
اگر دچار هر کدام از موارد فوق هستید همین الان برای دریافت مشاوره خود اقدام کنید کافیه به شماره واتساپ ۰۹۳۶۲۳۸۲۱۱۶ پیام جهت نوبتدهی مشاوره دهید.