رفتارهای مخرب یک رابطه
جان گاتمن، روانشناس معروف در حوزه روابط زناشویی، ۴ عامل مخرب را که می‌توانند منجر به فروپاشی یک رابطه شوند،
چهار سوار آخرالزمان نامیده است. این چهار عامل شامل انتقاد، تحقیر، حالت تدافعی، دیوار سنگی موجب کناره‌گیری عاطفی هستند.
۴ عامل مخرب عبارتند از :
1. 💈انتقاد (Criticism)
انتقاد با شکایت تفاوت دارد. شکایت درباره یک رفتار خاص است، اما انتقاد شخصیت یا منش طرف مقابل را زیر سؤال می‌برد. در واقع، به جای بیان مشکل، به فرد حمله می‌شود.
مثال:
✅ 🔮شکایت سالم: «وقتی ظرف‌ها را توی سینک می‌گذاری و نمی‌شویی، حس می‌کنم مجبورم همه کارهای خانه را انجام دهم. لطفاً کمکم کن.»
❌ 🔮انتقاد مخرب: «تو همیشه بی‌مسئولیتی! هیچ‌وقت به فکر من نیستی و هیچ کمکی در خانه نمی‌کنی!»
🔹 🔮راه حل:
به جای استفاده از جملات سرزنش‌آمیز، از جملات «من احساس می‌کنم…» برای بیان نیازها و احساسات خود استفاده کنید.
2. 💈💈تحقیر (Contempt)
تحقیر بدترین سوار آخرالزمان است و بیشترین احتمال را برای تخریب رابطه دارد. این رفتار شامل تمسخر، نیش و کنایه، غلتاندن چشم، زبان بدن تحقیرآمیز و توهین مستقیم است. تحقیر نشان‌دهنده عدم احترام عمیق است.
مثال:
❌ 🔮وای، ببین کی داره از نظم حرف می‌زنه! تو حتی نمی‌تونی جوراباتو پیدا کنی، چه برسه به اینکه برنامه‌ریزی داشته باشی!
همراه با چشم‌غلتاندن)
🔹 🔮راه حل:
فرهنگ قدردانی و احترام را در رابطه تقویت کنید. به جای تمرکز بر ضعف‌های طرف مقابل، ویژگی‌های مثبتش را ببینید و قدردانی کنید.
3. 💈💈💈حالت تدافعی (Defensiveness)
این واکنش زمانی رخ می‌دهد که فرد احساس کند مورد حمله قرار گرفته است. او به جای پذیرش مسئولیت یا درک احساسات طرف مقابل، شروع به توجیه، بهانه‌آوردن یا حتی متقابل حمله کردن می‌کند.
مثال:
✅ 🔮بیان نگرانی: «احساس می‌کنم این روزها کمتر با هم حرف می‌زنیم، دوست دارم بیشتر ارتباط داشته باشیم.»
❌ 🔮پاسخ تدافعی: «تو هم هیچ‌وقت وقت نداری، چرا همیشه منو مقصر می‌دونی؟!»
🔹 🔮راه حل:
به جای دفاع، مسئولیت خود را بپذیرید و نشان دهید که به احساسات طرف مقابل اهمیت می‌دهید.
4. 💈💈💈💈دیوار سنگی (Stonewalling)
در این مرحله، فرد کاملاً از مکالمه یا درگیری عاطفی کناره‌گیری می‌کند. این رفتار ممکن است نتیجه استرس بیش‌ازحد باشد، اما باعث می‌شود طرف مقابل احساس بی‌ارزشی و رهاشدگی کند.
مثال:
❌ 🔮یکی از طرفین در هنگام بحث ساکت می‌شود، به تلفن خود نگاه می‌کند یا اتاق را ترک می‌کند و هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد.)
🔹 🔮راه حل:
وقتی احساس می‌کنید که تحت فشار قرار گرفته‌اید، به جای کناره‌گیری کامل، به شریک خود بگویید که نیاز به زمان دارید و بعداً درباره آن صحبت خواهید کرد.
🔮🔮🔮🔮🔮جمع‌بندی و راه حل کلی
برای جلوگیری از این چهار سوار:
✔️ 🔮به جای انتقاد، از درخواست‌های مشخص و محترمانه استفاده کنید.
✔️ 🔮به جای تحقیر، قدردانی و احترام را تقویت کنید.
✔️ 🔮به جای تدافعی شدن، مسئولیت‌پذیری نشان دهید.
✔️ 🔮به جای دیوار سنگی، زمانی برای آرام شدن بگذارید و گفت‌وگو را ادامه دهید.
⚱️رابطه‌هایی که این عوامل را کاهش داده و جایگزین‌های سالمی برای آن پیدا می‌کنند، شانس 🎲بیشتری برای موفقیت و دوام خواهند داشت.
منیژه حاتمی متخصص ، روانشناس ، هیپنوتراپ ، مدرس ، محقق و در حوزه هیپنوتیزم و رشد فردی ، جزء برترین درمانگران و رواشناسان است که به مراجعین کمک می کند تا زندگی سالم و خوبی داشته باشند.
اگر دچار هر کدام از موارد فوق هستید همین الان برای دریافت مشاوره خود اقدام کنید کافیه به شماره واتساپ ۰۹۳۶۲۳۸۲۱۱۶ پیام جهت نوبتدهی مشاوره دهید.
رفتارهای مخرب رابطه
