بازتاب هیجان کودک یعنی چه؟ هوش هیجانی کودک
بازتاب هیجان (Emotion Mirroring) یکی از مهمترین مهارتهای تربیت مدرن و مثبت است. در این روش، والد به جای نادیده گرفتن یا قضاوت احساس کودک، آن را با کلمات ساده و همدلانه بازگو میکند. هوش هیجانی کودک تربیت کودک ارتباط مادر و کودک
به زبان ساده:
وقتی کودک گریه میکند یا عصبانی میشود، به جای گفتن «بس کن» یا «چیزی نیست»، میگویی: «میفهمم ناراحتی چون اسباببازیات شکست.» همین جملهی ساده باعث میشود مغز کودک احساس امنیت و درک شدن پیدا کند و هیجاناتش سریعتر آرام شود.
پشتوانه علمی بازتاب هیجان کودک
روانشناسان رشد کودک مثل دانیل سیگل (Daniel Siegel) و جان گاتمن (John Gottman) نشان دادهاند که بازتاب هیجان به رشد بخشهایی از مغز کمک میکند که مسئول خودآگاهی، همدلی و کنترل احساسات هستند. درواقع، این تکنیک باعث فعال شدن مسیرهای عصبی بین نیمکره راست (احساسات) و چپ (کلمات) میشود؛ یعنی کودک یاد میگیرد «احساساتش را بشناسد و نام ببرد».
مثال واقعی و ایرانی از بازتاب هیجان
موقعیت ۱:
ناراحتی در پارک امیرحسین ۴ ساله زمین میخورد و توپش توی جوب میافتد. با گریه میگوید: «توپم رفت! بدبختم!»
پاسخ با تکنیک بازتاب هیجان:
«میفهمم ناراحتی چون توپت برات مهم بود. حق داری دلت گرفته باشه.»
نتیجه؟
چند لحظه بعد، کودک خودش آرام میشود و میگوید: «میتونیم یه توپ دیگه بگیریم؟» احساسش دیده شد، پس نیازی به جیغ زدن نداشت.
موقعیت ۲:
دلتنگی هنگام رفتن به مهد النا میگوید: «نمیخوام برم مهد! دلم برات تنگ میشه!»
پاسخ بازتابی:
«آره عزیزم، دلت میخواد پیش من بمونی چون با من احساس راحتی داری. طبیعیه دلت تنگ بشه.» احساس درک شدن → آرامش سریعتر → همکاری بیشتر
چطور بازتاب هیجان را در خانه تمرین کنیم؟
۱. صبر کن و قضاوت نکن وقتی کودک ناراحت است، سریع نرو سراغ نصیحت یا دستور. اول فقط احساسش را ببین.
۲. احساس را حدس بزن و بگو مثلاً: «به نظر میاد عصبانیای چون دوستت اسباببازیت رو گرفت.»
۳. لحن آرام و چهرهی همدلانه تن صدا و حالت چهرهات باید هماهنگ با کلماتت باشد. کودکان بیشتر از واژهها، احساس لحن را درک میکنند.
۴. بدون عجله برای راهحل بازتاب یعنی درک، نه اصلاح. وقتی کودک احساس درک شدن دارد، خودش زودتر دنبال راهحل میرود.
۵. تمرین مداوم مثل ورزش است! هرچه بیشتر تمرینش کنی، طبیعیتر میشود.
فواید بازتاب هیجان کودک برای مادر و فرزند تربیت کودک
تقویت اعتماد و صمیمیت
کاهش لجبازی و عصبانیت
رشد هوش هیجانی (EQ)
افزایش همکاری کودک
کاهش احساس گناه در مادران
تقویت مهارت گفتوگوی سالم خانوادگی
نکته طلایی
بازتاب هیجان یعنی اینکه قبل از اینکه به کودک بگویی چهکار کند، به او نشان بدهی درکش میکنی. کودکانی که احساس درک شدن دارند، نهتنها آرامترند، بلکه در آینده تبدیل به بزرگسالانی همدل، مسئول و بااعتمادبهنفس میشوند.
جمعبندی
ارتباط مادر و کودک
بازتاب هیجان کودک یک مهارت ساده اما عمیق است؛ ترکیبی از علم روانشناسی و عشق مادرانه. با چند جملهی آرام و صادقانه، میتوانی دنیای احساسی فرزندت را امن و قابلفهم بسازی. همین قدم کوچک، تفاوت بزرگ بین «تربیت سخت» و «تربیت هوشمندانه» است.
اگر دچار هر کدام از موارد فوق هستید همین الان برای دریافت مشاوره خود اقدام کنید کافیه به شماره واتساپ ۰۹۳۶۲۳۸۲۱۱۶ پیام جهت نوبتدهی مشاوره دهید.
بیش از 15 سال سابقه فعالیت در زمینه (مشاوره ، روانشناسی و هیپنوتراپی ) و انجام بیش از 1812 مشاوره موفق