کتاب ساعت دل
اثر اروین یالوم، روان‌پزشک و روان‌درمان‌گر اگزیستانسیال، مجموعه‌ای از ۸۵ درس کوتاه و تجربی است که او از سال‌ها روان‌درمانی استخراج کرده و به زبان ساده و انسانی برای همکاران، مراجعان، و حتی خواننده‌ی عمومی نوشته است.
📕کتاب را به صورت 🔑کلیدی، شفاف 🪞قابل‌فهم 🧸🎈همراه با مثال‌های کاربردی برای مخاطبینم
خلاصه
می‌کنم تا از آن بهره ببرید
۱- درمان یک رابطه است، نه یک فن
یالوم تأکید دارد که درمانگر باید یک «انسان» باشد
نه فقط یک متخصص.
رابطه‌ی درمانگر
مراجع چیزی فراتر از تکنیک است.
مثال کاربردی
درمانگری که با اضطراب زیاد یک مراجع نوجوان روبه‌روست، به جای فقط نسخه دادن یا تحلیل فنی، می‌پرسد
وقتی به این اتاق می‌آیی، حس می‌کنی که من واقعا به حرفت گوش می‌دم؟
۲- خودت را وارد رابطه درمانی کن
Self-disclosure🎈
یالوم می‌گوید درمانگر نباید همیشه پشت ماسک حرفه‌ای پنهان شود. گاهی افشای احساسات واقعی درمانگر به پیشرفت درمان 🪟کمک می‌کند.
مثال
اگر مراجع بگوید🎀احساس می‌کنم خیلی خسته‌ام و هیچ‌کس منو نمی‌فهمه
درمانگر می‌تواند بگوید
وقتی اینو گفتی، حس کردم سنگینی حرفت اومد توی قلبم. انگار خودم هم کمی احساس تنهایی کردم.
۳- اینجا و اکنون (Here and Now)
را دریاب
بسیاری از درمانگران فقط در مورد گذشته حرف می‌زنند، اما یالوم می‌گوید آنچه در لحظه‌ی حال میان درمانگر و مراجع رخ می‌دهد، گنجی 🎁بزرگ است.
مثال
اگر مراجع با شک و تردید به درمانگر نگاه کند، درمانگر می‌پرسد
الان در همین لحظه چه احساسی نسبت به من داری؟
آیا چیزی هست که بین ما مانع شده؟
۴- مرگ، معنا، آزادی، تنهایی کتاب ساعت دل
چهار ۴ دغدغه‌ی اگزیستانسیال
یالوم این ۴ دغدغه را ریشه‌ی اضطراب‌های عمیق انسان 🎎می‌داند. درک آن‌ها، کلید 🔑🗝️درک رنج انسان است.
مثال برای مراجع دچار وسواس کنترل
یالوم می‌پرسد
آیا ممکنه پشت این میل شدید به کنترل
ترس از ناتوانی یا مرگ پنهان شده باشه؟
درمانگر کمک می‌کند تا فرد بپذیرد که «نامعین بودن» بخشی از زندگی است.
۵- اهمیت غیردائمی بودن رابطه درمانی
یالوم بارها تأکید می‌کند که رابطه‌ی درمانی هم حتما پایان دارد و این خود، فرصتی برای رشد است.
مثال
در پایان دوره‌ی درمان، به جای نادیده گرفتن جدایی، از مراجع می‌خواهد درباره‌ی احساسش نسبت به این خداحافظی صحبت کند.
می‌پرسد
اگر این آخرین جلسه ما باشه، دلت می‌خواست چیزی بگی که نگفتی؟
۶- 🛋️بیماران را دانش‌آموزان 👨🏫زندگی ببین
⛳️هدف فقط درمان بیماری نیست؛ بلکه کمک به زیستن آگاهانه‌تر است.
مثال
برای مراجع افسرده‌ای که از بی‌معنایی زندگی شکایت دارد، تمرینی می‌دهد تا بنویسد
اگر فقط یک سال دیگر برای زندگی فرصت داشتی، چطور زندگی می‌کردی؟
۷- ✂️اتحاد درمانی را بساز 🏗️و بازسازی کن
وقتی رابطه‌ی درمانی آسیب می‌بیند، ترمیم آن بخشی از درمان است. یالوم می‌گوید اعتماد دوباره ساختنی است.
مثال
اگر مراجع حس کند درمانگر 🚨قضاوتش کرده، درمانگر می‌پذیرد
بله، ممکنه حرفم این‌طور برداشت شده باشه. متأسفم.
دلم می‌خواد بیشتر درباره‌ش بدونم.
۸- 📍درمانگر کامل نیست
یالوم می‌گوید هیچ درمانگری همه‌چیزدان یا بدون خطا نیست. پذیرش این نکته، درمانگر را انسانی‌تر می‌کند.
مثال
درمانگر به‌جای تظاهر به دانستن همه‌چیز، می‌گوید
نمی‌دونم دقیقاً
🚦چرا این‌طور احساس می‌کنی، ولی می‌خوام باهم پیداش کنیم
کتاب ساعت دل
بخش اول : رابطه‌ی درمانی، مهم‌تر از تکنیک‌ها
درس یک 🛫درمان، یک رابطه انسانی است نه فقط تخصص
یالوم باور دارد که درمان مؤثر، از دلِ ارتباط واقعی بین دو انسان شکل می‌گیرد، نه از اجرای خشک تکنیک‌ها.
مثال کاربردی
در جلسه‌ای با مراجع مضطرب، به جای پرسش‌های بالینی پیاپی، درمانگر با لحن آرام می‌گوید
امروز که اومدی، از نگاهت فهمیدم چیز مهمی هست که نگرانت کرده. دلم می‌خواد راحت حرف بزنی، من اینجام.
درس دوم✈️ اینجا و اکنون» را دریاب
یالوم می‌گوید که بسیاری از مشکلات، در رابطه‌ی همین لحظه میان مراجع و درمانگر خودش را نشان می‌دهد. گفت‌وگو درباره‌ی این لحظه، بسیار درمانی است.
مثال🚆مراجع ناگهان ساکت می‌شود.
درمانگر می‌پرسد🚇همین حالا که سکوت کردی، چه احساسی نسبت به من یا جلسه داری؟
حس می‌کنی من درکت
نمی‌کنم؟
درس سوم 🚊از خودت بگو، اما به‌اندازه و هدفمند
یالوم تأکید می‌کند که درمانگر هم می‌تواند گاهی احساسش را بگوید، اما نه برای تخلیه‌ی خودش، بلکه برای کمک به مراجع.
مثال🚂مراجع می‌گوید
حس می‌کنم هیچ‌کس نمی‌فهمه درد منو
درمانگر🚈من خودم هم وقتی عزیزی رو از دست دادم، ماه‌ها این حسو داشتم. اینجا باهمیم تا این درد رو کم‌کم بفهمیم و سبک‌ترش کنیم.🚄
بخش دوم🛸عمق بخشیدن به درمان
درس چهارم🚃با اضطراب اگزیستانسیال روبه‌رو شو
مرگ، تنهایی، آزادی، و بی‌معنایی، دغدغه‌هایی هستند که در دل بیشتر مشکلات روان‌شناختی حضور دارند.
مثال🚋مراجع دچار وسواس شدید است. درمانگر می‌پرسد🚞اگر کنترل رو رها کنی، بدترین چیزی که ممکنه پیش بیاد چیه🚟آیا ترس از دست دادن، یا حتی مرگه که پشت این رفتار هست؟
درس پنجم🚠پذیرش ناتوانی و محدودیت
درمانگر نباید نقش قهرمان نجات‌دهنده را بگیرد. قرار نیست همه‌چیز را حل کنیم.
مثال🚡درمانگر به‌جای تلاش برای “درست کردن” احساس مراجع، می‌گوید🚂می‌فهمم این احساس سنگینه. من نمی‌تونم این درد رو ازت بگیرم، ولی می‌خوام کنارت بمونم تا از دلش عبور کنی.
درس ششم 🚞پایانی بودن رابطه درمانی را انکار نکن
یالوم توصیه می‌کند پایان رابطه درمانی را به فرصتی برای رشد و پذیرش جدایی تبدیل کنیم.
مثال🚉چند جلسه مانده به پایان درمان، می‌پرسید🚉اگر این رابطه‌مون تا چند هفته‌ی دیگه تموم بشه، چه چیزی هست که دلت می‌خواد گفته باشی و هنوز نگفتی؟
🚁بخش سوم⛵️نگاهی تازه به نقش درمانگر
درس هفتم🛰️درمانگر، معلم زندگی هم هست
یالوم می‌گوید درمان فقط حل بحران نیست، بلکه یاد دادن شیوه‌ی بهتر زیستن است.
مثال🛬برای مراجع سرخورده و بی‌هدف، تمرین می‌دهد🛶اگر فقط یک سال دیگه فرصت زندگی داشتی، چطور می‌خواستی زندگی کنی؟💺
درس هشتم🚤خطای درمانگر، بخشی از روند درمان است
درمانگر اشتباه می‌کند و اشکالی ندارد. اعتراف به اشتباه، قدرت‌مند و انسانی است.
مثال
🚢اگر درمانگر در جلسه‌ای حرفی زده که باعث دلخوری شده، می‌گوید⛴️به‌نظرم حرفی زدم که ناراحتت کرد. دوست دارم درباره‌ش بیشتر بگی. ممکنه اشتباه کرده باشم.
درس نهم🛟رابطه برابر، نه بالا به پایین
🛥️مراجع باید حس کند که شنیده می‌شود، نه اینکه با او مثل «بیمار» برخورد می‌شود.
مثال🪝درمانگر گاهی با لبخند و صداقت می‌گوید⚓️من هم خیلی چیزا ازت یاد می‌گیرم. این رابطه‌ی دوجانبه س
منیژه حاتمی متخصص ، روانشناس ، هیپنوتراپ ، مدرس ، محقق و در حوزه هیپنوتیزم و رشد فردی ، جزء برترین درمانگران و رواشناسان است که به مراجعین کمک می کند تا زندگی سالم و خوبی داشته باشند.
اگر دچار هر کدام از موارد فوق هستید همین الان برای دریافت مشاوره خود اقدام کنید کافیه به شماره واتساپ ۰۹۳۶۲۳۸۲۱۱۶ پیام جهت نوبتدهی مشاوره دهید.
کتاب ساعت دل
